Петро Фёлдеші
– Лавреат премії имени Ивана Манайла „Pro Arte Ruthenorum” - 2023.
„Премія «Pro Arte Ruthenorum» занимать окремішньоє місто у моюм сирдцю, завто бо русинськый язык – муй рудной язык, и коли русины выражавуть своє честованя сив наградов, эсе має для мене выдїлноє значеня.
Для кождого чоловіка, неудлично од того, чим ся вун занимать, важный непрестанный розвой и намаганя ид самореалізаціи, завто для мене сися награда – не лем вызнаня, айбо и своякый аванс для мого подалшого творчого розвоя. Красно дякуву!"
– Петро Фёлдеші
Лауреатом націоналної преміи за русиньскый кумшт имени Ивана Манайла „Pro Arte Ruthenorum” за 2023 рук, став вызнамний русинсько-мадярськый малярь, унікалный аквареліст, організатор и духовный просвітитель – Петро Фёлдеші.
Петро Фёлдеші, котрого я маву чисть кликати свойим цімбором, є унікалнов поставов у світі сочасного малярства нашого реґіона и за гатарами. Єго творчость не удносить ся ни до єдных художньых прямовань, бо вун, як независимый художник - філозоф, виробив и сохраняє тоту ярку чувственность и сюрреалістичность, котрі вызарявуть ся из чудодійственного плетіння снув из клоунами, птицями, горами, турнями, што озарявуть тайны нашого бытія.
Петро Фёлдеші родив ся 22 юнія 1944 рока у Мукачові (теперішнёє Пудкарпатя). Из 1958 до 1963 рока учив ся у Ужгородському Училищови Прикладного Умілства. Його учителями были: Николай Медвецькый, Ернест Контратович, Антон Шепа. Из 1963 рока до днесь изробив булше 100 монументалных фресок. Из 1982 до 1984 рока быв председателём Союза молодых художникув Закарпатя.
Про творчость русинського художника Петра Фёлдеші пише його колега - художниця Катерина Штраус: "У роботах П. Фёлдеші за посліднї рокы просліжує ся єднота бытія чоловіка и пророды, природы и културы, простоти памняти. У картинах жестикулувуть, літавуть, носять ся у круговороті, позиравуть на нас чудні єства. Они давно знакомі по силуетам камняных идолув, по есхатологічным видіням середнёвіковых соборув, по пророчеськым образам Босха и Колло, по іконографії, театру маріонеток, по народному и даже дітському рисунку. Ушыток тот гомон переходить из картины у картину. Из сых метафоричних образув ми ніби видиме скептичний и критичный, айбо у тот час и помнякшеный юмором взор художника, котрый провокує зрителя на роздумованя етичного и соціалного порядка".
З 1991-го по 1996 р. організовав і провув 6 меженародных пленерув на Пудкарпатті и за гатарами. У 1992 р. організовав і удкрыв у Мукачові галерею имени Мігая Мункачі, котра проробила до 1996 р.
У Мадярщині жыє из 1999 р.
Его роботы є знамыма у Полші, Росіи, Чехіи, Словакіи, Австріи, Німеччині, Франціи, Даніи, Швеціи, Канаді, Австраліи, США, Израелі и у другых державах. Петро Фёлдеші бôв учасником многых выставок: у Мукачові, Ужгороді, Лембергу, Кийові, Москві, Донецку, Менску, Петербурзі, Нью-Йорку, Вашингтоні, Токіо, Нікозії, Копенгагені, Братіславі, Будапешті и ищи у многых містах Мадярщины.
Из 1978 до 2023 рока мав 37 авторськых выставок.
У 2006 р. дустав звання заслуженого художника Украйини.
Уже скоро 20 рокув, Петро Фёлдеші є регуларным участником русинських пленэрув и выставок. У своих роботах вун ярко одображать русинські звычаї и фолклор. Любить мальовати и на духовну тематику.
Попри мальованёви, Петро Фёлдеші є активным духовным просвітителём, и уєдно из жонов Любов помагать дуже многым найти духовно-моралну основу у життю, у типирішньый хаотичный час.
Свойим умілськым добытком, Петро Фёлдеші изробив и дале робить міморядний выслідок у захраненя, розвуй и пропаґацію світового русинського кумшта.
За рішеньом журі націоналної преміи за русиньскый кумшт имени Ивана Манайла, лавреатом преміи „Pro Arte Ruthenorum” за 2023 рук став Петро Фёлдеші, и я радо передаю йому сисю премію уєдно из фінанчнов подпоров подалшой творчой діятелности, и побажаньом ищи многих лїт у здоровлю, любови и творчуй іншпіраціи!
Андрій Манайло, художник
голова журі преміи „Pro Arte Ruthenorum”